چکیده
مسائل اقتصاد کشاورزی ایران پیچیدگی های خاصی دارد و حل آنها مستلزم آشنایی با موانع سخت افزاری و نرم افزاری کشاورزی می باشد. عمده ترین موانعی که بخش کشاورزی در برنامه های توسعه در پیش دارد، مانع ساختاری بویژه چندگانگی ساختاری و تعدد و تنوع نظام بهره برداری با غلبه ساختار سنتی در قالب نظام بهره برداری دهقانی است. اکثر کارشناسان ، محققان و برنامه ریزان بخش کشاورزی به واقعیت موجودی نظام بهره برداری دهقانی توجه لازم را مبذول نداشته اند، بنابراین بررسی و تبیین آن به منظور ایجاد توسعه اجتماعی ـ اقتصادی از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا این نظام بخش وسیعی از اراضی خرد و کم وسعت را تشکیل می دهد و با وجود دارا بودن مسائل و مشکلات فراوان ، هنوز بهره برداران خرد و دهقانی سهم و نقش نسبتاً بالایی در تامین معاش روستاییان و اقتصاد روستایی و بهره برداری از زمین ها ، تولید و توسعه بخش کشاورزی به عهده دارند .
در این مقاله کوشیده شده است خصوصیات نظام بهره برداری خرد و دهقانی، طی سالهای 1339 تا 1382 مورد بررسی و تجزیه و تحلیل آماری قرار گیرد . همچنین جهت نگاه کاربردی به مساله، اجرا و بررسی سیاست ها و راهکارهای عملی از نظرات کارشناسی و دیدگاه کشاورزان، مطالعات اسنادی و کتابخانه ای استفاده گردیده است.
پدیده پراکندگی و خردی زمینهای زیرکشت در کشاورزی ایران افزون بر اینکه یک واقعیت است، مسئله و معضلی است با عوارض و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی که مانع بزرگی را در راه توسعه کشاورزی ایران بوجود آورده است.
کلید واژه ها: نظام های بهره برداری خرد و دهقانی، توسعه کشاورزی، تنگناها، راهکارها، سیاست های حمایتی
با تشکر از مهندس اشرفی www.m-ashrafi.com